بازنمایی مرگ در سینمایی دهه‌ی شصت و نود هجری در ایران، با تکیه بر نظریه‌ی نوربرت الیاس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد سینما، گروه سینما، دانشکده هنر،دانشگاه سوره، تهران، ایران.

2 دانشیار، دانشکده سینما و تئاتر،دانشگاه هنر، تهران، ایران.

10.22034/rpa.2022.251535

چکیده

پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی با هدف بررسی تطبیقی بازنمایی مرگ در فاصله‌ی زمانی سه دهه (دهه‌ی شصت تا نود) در سینمای ایران و تغییرات محتوایی و بصری آن، و نیز ماهیت انتولوژیک مرگ در سینمای ایران می باشد. مبانی نظری تحقیق متکی بر نظریه‌ی نوربرت الیاس در باره‌ی مرگ و تفاوت‌های آن در دو جامعه‌ی سنتی و مدرن می‌باشد. الیاس معتقد است در جوامع سنتی مرگ امری رویت-پذیر بود، اما در جوامع مدرن مرگ پنهان می‌شود. جامعه‌ی آماری پژوهش 127 فیلم از دو دهه‌ی شصت و نود می‌باشد (تمامی فیلم‌هایی که مرگ در آن‌ها اتفاق افتاده است) 43 فیلم مربوط به دهه‌ی شصت و 84 فیلم مربوط به دهه‌ی نود می‌باشد. جامعه‌ی نمونه به نسبت فیلم‌های ساخته شده در این دو دهه، 6 فیلم از دهه‌ی شصت و 12 فیلم از دهه‌ی نود به صورت تصادفی ساده انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فیلم‌های دهه‌ی شصت رویکرد سنتی و پیشامدرن در بازنمایی مرگ اتخاذ کرده‌اند. رویت‌پذیربودن مرگ، حضور خانواده در لحظه‌ی احتضار، آرامش و عدم ترس در وقت جان دادن و پذیرش مرگ، رویکرد غالب در بازنمایی مرگ در این دهه بوده است. نتایج مربوط به دهه‌ی نود نشان می‌دهد که بازنمایی مرگ در فیلم‌ها مبتنی و منطبق با مرگ مدرن است؛ عدم نمایش جسد، ناخوشانیدی و ترس از مرگ، اضطراب ناشی از مرگ، عدم پذیرش و تلاش برای زنده‌ماندن مهمترین نشانه‌هایی بارنمایی مرگ در این دهه هستند. بر اساس پژوهش، تغییرات به وجود آمده ناشی از تغییرات اجتماعی و تغییرات فرمی و محتوایی در سینما می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 07 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 21 فروردین 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 21 فروردین 1401

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار