این مقاله پژوهشی است پیرامون ماهیت‌شناسی و چیستی تئاتر. بر این مبنا بر خاستگاه آیینی تئاترها مبتنی بر دیدگاه‌های ویکتور ترنر تاکید می‌شود. مقاله بر این فرض استوار است که تئاترهایی که در یک بستر فرهنگی تولید و عرضه می‌شوند به این دلیل که ماهیتا آیینی هستند، به عنوان مقوم و نگهدارنده آن نظام فرهنگی عمل می‌کنند حتی اگر مولفه‌های ضد ساختاری یا انتقادی داشته باشند. برای اثبات فرضیه خود به ویژگی‌های شبه‌آیینی، شبه‌آستانه‌ای و مکالمه‌ای تئاترها تاکید می‌شود. بواسطه حداقل همین سه ویژگی، کنترل تئاترها امری بی‌مورد، تماشای تئاترها امری رهایی‌بخش و طرح مسائل سیاسی توسط هنرمندان امری تداوم‌بخش است. درواقع تئاترها بواسطه دارا بودن این سه ویژگی دارای مشخصه برجسته دیگری به نام: «تخطی مجاز» هستند. تئاترهای مدرن شبه‌آیین‌هایی هستند که در مقطعی کوتاه جامعه می‌تواند خودش را و مسائل اخلاقی، اجتماعی، سیاسی‌اش را از بیرون ببیند، ارزیابی کند و درباره خودش تامل کند. نمونه‌ای از آن تخت‌حوضی‌ها هستند که در آنها تندترین انتقادات از سردرمداران هژمونی صورت می‌گرفت اما نظام فرهنگی، استوارترین وضعیت خودش را داشته است. این تصور غلطی است- و ریشه در دیدگاه‌های افلاطون دارد- که طرح مسائل انتقادی در تئاترها به بدنه فرهنگی و سیاسی جامعه لطمه وارد می‌کند. بلکه هنرمندان با طرح مسائل انتقادی در تئاترها-که ریشه در دیدگاه‌های ارسطو دارد- خواسته یا ناخواسته اقدام به آزاد‌سازی انرژی‌های نهفته مردمان و از طریق تخلیه و درمانگری، ستون‌های فرهنگی جامعه را استوارتر می‌کنند.
حاجی ملاعلی, علی. (1402). تئاتر تخطی مجاز: بررسی تئاتر به مثابه آیینی رهایی بخش تحکیم کننده در جامعه با تکیه بر آراء ویکتور ترنر. رهپویه هنرهای نمایشی, (), -. doi: 10.22034/rpa.2023.1972646.1040
MLA
علی حاجی ملاعلی. "تئاتر تخطی مجاز: بررسی تئاتر به مثابه آیینی رهایی بخش تحکیم کننده در جامعه با تکیه بر آراء ویکتور ترنر". رهپویه هنرهای نمایشی, , , 1402, -. doi: 10.22034/rpa.2023.1972646.1040
HARVARD
حاجی ملاعلی, علی. (1402). 'تئاتر تخطی مجاز: بررسی تئاتر به مثابه آیینی رهایی بخش تحکیم کننده در جامعه با تکیه بر آراء ویکتور ترنر', رهپویه هنرهای نمایشی, (), pp. -. doi: 10.22034/rpa.2023.1972646.1040
VANCOUVER
حاجی ملاعلی, علی. تئاتر تخطی مجاز: بررسی تئاتر به مثابه آیینی رهایی بخش تحکیم کننده در جامعه با تکیه بر آراء ویکتور ترنر. رهپویه هنرهای نمایشی, 1402; (): -. doi: 10.22034/rpa.2023.1972646.1040
)