TY - JOUR ID - 701575 TI - بررسی تشبیهی و تنزیهی وضعیت‌های نمایشی ژرژ پولتی در قصص قرآن (نمونه بررسی: وضعیت‌های تعقیب، جاه‌طلبی، معما و رقابت‌های خویشاوندان) JO - رهپویه هنرهای نمایشی JA - RPA LA - fa SN - AU - سربخش, رضا AU - معتمدی, احمدرضا AD - دانشجوی دکترای مطالعات رسانه رادیو و تلویزیون، گروه رادیو و تلویزیون، دانشکدۀ تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران. AD - دانشیار مطالعات سینما و تلویزیون، گروه تلویزیون، دانشکدۀ تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 5 SP - 7 EP - 24 KW - قرآن KW - قصه KW - وضعیت نمایشی KW - ژرژ پولتی KW - اقتباس KW - تنزیه KW - تشبیه DO - 10.22034/rpa.2023.1973760.1043 N2 - قرآن به‌عنوان معجزه خاتم پیامبران (ص) برای هدایت بشر ارسال‌شده است. خداوند متعال برای عبرت‌گیری مخاطبان، بسیاری از نکات را در قالب قصه نازل کرده تا خوانندگان با تفکر در آنها با مسائل مختلفی آشنا شوند. فیلمنامه‌نویسان در بسیاری از موارد، شناخت کافی به قصه‌های قرآنی پیدا نکرده و ازاین‌رو با تعداد زیادی اقتباس ناموفق از قرآن روبرو می‌شویم. باتوجه‌به اهمیت قصص قرآن در درک برخی پیام‌های خداوند و فرایند پیچیده اقتباس از این داستان‌ها، مؤلفان به سراغ درک موقعیت‌های نمایشی قصه‌ها بر اساس نظریه ژرژ پولتی رفتند. هدف این بررسی تشبیهی و تنزیهی با روش تحلیل محتوا، شناسایی و تبیین این وضعیت‌ها در قصص قرآن بر اساس رویکرد دینی و روایت شناسی برای هدایت نویسندگان است. نتایج نشان می‌دهد که تمامی وضعیت‌های نمایشی پولتی قابل‌ردیابی در قصه‌های قرآن کریم هستند، اما داستان‌های قرآنی، ظرفیت‌های بیشتری نسبت به این پیرنگ‌ها دارند. موقعیت‌های نمایشی رهایی، بلا، رقابت فرادست و فرودست، جاه‌طلبی، تعارض با یک خدا و رقابت‌های خویشاوندان، پرتکرارترین وضعیت‌های نمایشی در قصص قرآنی هستند. در ادامه پژوهش، چهار موقعیت‌نمایشی پیچیده و پرتکرار روایت‌ها یعنی تعقیب، جاه‌طلبی، معما و ماجراهای خویشاوندان مورد تحلیل و واکاوی در قصص قرآنی قرار گرفتند و تمام عناصر داستان‌نویسی در این روایت‌ها به طور کامل قابلیت ردیابی و اقتباس را داشتند. رویکرد یک‌جانبه دینی یا دراماتیک هیچ‌کدام به تولید هنر دینی منجر نمی‌شود. نویسندگان نه‌تنها باید تسلط بیشتری به عناصر دراماتیک قصه‌های قرآن داشته بلکه با رویکرد بینارشته‌ای با سازوکار تشبیهی و تنزیهی تفاوت درام رایج و درام دینی را در امر اقتباس لحاظ کنند. UR - https://rpa.soore.ac.ir/article_701575.html L1 - https://rpa.soore.ac.ir/article_701575_1c94acc76f6605bc724ab271541b8f42.pdf ER -