خوانش آرکی‌تایپی نقشمایه پدر در آثار اکبر رادی با تمرکز بر نمایشنامه‌های افول، روزنه آبی و مرگ در پاییز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد هنرهای نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران، ایران

2 رئیس دانشکده هنر

10.22034/rpa.2024.2012060.1058

چکیده

روایتها، عناصر و الگوهای داستانی از ظرفیت‌ها و مفاهیم کهنی ریشه می‌گیرند که در بستر خوانش کهن‌الگویی قابل تحلیل و بررسی هستند. در دوره ‌ی نقد نو از اصلی ترین شیوه های تحلیل آثار ادبی، نقد آرکی‌تایپی یا کهن‌الگویی است که یونگ پایه‌گذار مبحث ناخودآگاه جمعی و آرکی‌تایپ‌هاست. هدف این پژوهش، تحلیل آرکی‌تایپی نقشمایه‌ی پدر یه‌عنوان یکی از پربسامدترین نقشمایه‌ها در نمایشنامه‌های اکبر رادی؛ پدر نمایشنامه‌نویسی نوین ایران است که نشانگر اهمیت کارکرد کهن‌‌الگویی این نقشمایه چه در ناخودآگاه فردی نویسنده و چه در موقعیت‌های داستانی، وضعیت‌های نمایشی، کنش‌ها و واکنش‌های جامعه‌ی نمایشی و کشمکش‌های اصلی نمایشنامه‌های اوست. با توجه به جولانگاه و تکثیر صدای پدر در نمایشنامه‌های اکبر رادی، این پرسش اساسی مطرح می‌شود که این صدا چه نقشها و سوژه‌هایی را خلق میکند، چه مفاهیم کهن‌الگویی دیگری را فعال کرده و اینکه نقشمایه پدر در چه نقشواره هایی تکثیر و بازتولید می‌شود. از این بررسی کیفی در نتایج نمایشنامه‌های افول، روزنه آبی و مرگ در پاییز می‌توان کارکرد اساسی، روایت غالب و قدرت نقش برجسته پدر در مقابل دیگر نقش‌ها، در ایجاد موقعیت‌های داستانی، عناصر دراماتیک و وضعیت‌های نمایشی را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 04 فروردین 1403
  • تاریخ دریافت: 27 مهر 1402
  • تاریخ بازنگری: 06 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 04 فروردین 1403