نقش هنرمندان در شکل‌گیری تئاتر خصوصی در ایران با تمرکز بر دوره پهلوی دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران/ پردیس هنرهای زیبا/ دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی

2 دانشگاه تهران/پردیس هنرهای زیبا/ دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی

10.22034/rpa.2024.2016941.1060

چکیده

مقاله‌ی حاضر با شرح ویژگی‌های تئاتر خصوصی و تمایزاتش با تئاتر غیرخصوصی، به ‌بررسی شکل‌گیری گروه‌های نمایشی و فعالیت ‏آن‌ها در تئاتر ایران خاصه در دوره‌ی پهلوی دوم می‌پردازد. در این مقاله می‌توان دید که در دوره اول سلطنت محمدرضا پهلوی پیش ‏از کودتای 1332 همانند دوره‌ مشروطه (پیش از کودتای 1299) تلاش‌های قابل‌توجهی در راستای خصوصی‌سازی تئاتر انجام شده ‏است. در این دو دوره گروه‌های نمایشی را احزاب یا گروه‌های سیاسی مستقل از دولت اداره ‌کردند، که تئاترهایی مردمی به‌حساب ‏می‌‌آمدند و با هدف آگاهی‌بخشی افکار عمومی شکل ‌گرفته بودند. اما با آگاهی حکومت‌ها از چنین امکاناتی، تئاتر تبدیل شد به ‏ابزاری در دست حکومت. بنابراین مقاله حاضر به دو پرسش‌ زیر می‌پردازد: 1) امکانات شکل‌گیری تئاتر خصوصی در ایران چگونه فراهم شد؟ 2) ‏چه عواملی مانع از شکل‌گیری ایده‌ی تئاتر خصوصی در ایران، خاصه در دوره‌ی پهلوی دوم، شده‌اند؟ با مطالعه و بررسی تئاتر در ‏چهار دهه‌‌ی حکومت پهلوی دوم، می‌توان گفت هرچند عدم حمایت دولت و البته سنگ‌اندازی‌های حکومتی دلیلی بر شکل نگرفتن ‏تئاتر خصوصی در ایران بوده است، اما مقاله‌ی حاضر همراهی و پشتیبانی برخی پیشکسوتان و پیشروان هنر تئاتر با برنامه‌های حکومت را که ‏در کسوت مقامات دولتی بودند عامل اصلی شکل نگرفتن تئاتر خصوصی در دوره‌ی مورد نظر می‌داند‎.‎

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1402
  • تاریخ دریافت: 15 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1402