مطالعه بازنمایی «سفره ایرانی» در سینمای ایران با رویکرد نشانه‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه روزنامه نگاری دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله تلاش شده تا با رویکرد نشانه‌شناسی، شیوه بازنمایی سفره‌های غذا در سینمای ایران و نسبت آن با پیوندهای اجتماعی، مطالعه و معنای ضمنی آنها تفسیر شود. بدین منظور بر اساس منطق نمونه‌گیری نظری، فیلم‌هایی (از سینمای بعد از انقلاب) انتخاب شده‌اند که در آنها غذا و تهیه آن از مضامین اصلی و یا گرد هم آمدن شخصیت‌های اصلی به بهانه صرف غذا از فصل‌های کلیدی در روایت به شمار روند. این مطالعه مطالعه‌ای توصیفی- اکتشافی است که با این فرضیه آغاز شد که تصویر سفره‌های غذا در سینمای ایران به ضرورت فرهنگی موجبات برقراری پیوند‌های اجتماعی را ایجاد می‌کند ؛ اما در ادامه پیوند ضمنی این پدیده با مفاهیمی چون جنسیت و طبقه نیز آشکار شد. به این معنا که تصویر سفره‌های غذا در سینمای ایران، تصویری است که با مناسبات جنسیتی و در واقع زنانه‌گی و همچنین تمایزات طبقاتی پیوندی انکار ناپذیر دارد. به این معنا که سفره در سینمای ایران، پدیده‌ای زنانه و خانوادگی است که موجب ایجاد پیوندهای قوی اجتماعی می‌شود و محتوا و شیوه چینش آن طبقه اجتماعی افراد پیرامون آن را نمایندگی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات