بررسی مفهوم تراوئراشپیل از نظر والتر بنیامین در نمایشنامه‌های مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی و خواب در فنجان خالی اثر نغمه ثمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، گروه هنر، دانشکده عمران، هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه هنر، دانشکده عمران، هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

در این پژوهش برای دستیابی به تعریفی دیگر از تراژدی، مفهوم تراوئراشپیل از منظر والتر بنیامین به خوانش درمی‌آید. تراوئراشپیل به معنای نمایش غم و اندوه با پایانی تراژیک است اصطلاحی آلمانی که برای درام‌های دوره باروک انتخاب‌شده است. درام‌های تراوئراشپیل، برخلاف تراژدی‌ یونانی، از اسطوره‌ و انسان‌های خدای‌گونه سخن نمی‌گویند و به مضامین و رویدادهای تاریخی – سیاسی توجه نشان می‌دهند. والتر بنیامین مؤلفه‌های تراوئراشپیل را در شش دستۀ پیوند زمان گذشته و حال، بازنمایی پلات درونی، عمل طراحی‌شده، قهرمان تراژیک، اشیاء و سرنوشت، ترسیم خشونت قرار می‌دهد. روش پژوهش به‌صورت جمع‌آوری داده‌ها و از طریق مطالعه کتابخانه‌ای است و با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مؤلفه‌های تراوئراشپیل در دو نمایشنامه مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی و خواب در فنجان خالی اثر نغمه ثمینی می‌پردازد. این دو اثر در دو بازه زمانی متفاوت به نگارش درآمده‌اند و علاوه بر بازتاب دادن روایت تاریخی در بطن خود، دارای دسیسه‌چینی شخصیت‌ها، تلاقی لحظات گذشته با زمان حال و تکرار تاریخ در پلات درونی هستند. به‌نوعی این دو اثر بیشترین انطباق را با مؤلفه‌های تراوئراشپیل دارند. با بررسی‌های صورت گرفته می‌توان به خوانشی دیگر از تراژدی دست یافت چراکه تراوئراشپیل تنیده شده با تاریخ و بازتاب دهنده مصائب انسان است و تا زمانی که قدرتمندان و حاکمان بر جهان سلطه دارند درام‌های تراوئراشپیل می‌توانند به حیات خود ادامه دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات