واکاوی مفهوم فاصله و انواع بیان در دیالوگ نمایشی از منظر روایت شناسی ژرار ژنت بررسی موردی: نمایشنامه آن سوی آینه نوشته زلر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی،پردیس هنرهای زییا،دانشگاه تهران،تهران،ایران

2 دانشیار پردیس هنرهای زیبا،دانشگاه تهران،تهران،ایران

چکیده

دیالوگ در ادبیات نمایشی به عنوان پایه و اساس نمایشنامه،گفتگوی شخصیت­ های دراماتیک به معنای مکالمه و صحبت کردن شخصیت­ ها با هم و یا به صورت یک جانبه (تک­ گویی) را شامل می ­شود. یک دیالوگ کارآمد حداقل یکی از اهداف: معرفی مکان، معرفی زمان، معرفی شخصیت، دادن اطلاعات و یا پیشبرد داستان را دنبال می­ کند. به منظور یافتن راهکارهای متنوع و مطلوب برای خلق نمایشنامه ­هایی خلاقانه ­تر و با کیفیت بیشتر، در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی-کتابخانه ­ای و پایگاه­ های معتبر اینترنتی به بررسی دیالوگ در نمایشنامۀ  آن سوی آینه از فلوریان زلر بر اساس مفهوم فاصله در بخش کانون روایی در نظریۀ روایت ­شناسی ژرار ژنت می ­پردازیم، تا بتوانیم تاثیر انواع بیان (گفتار مستقیم، گفتار مستقیم آزاد، گفتار غیر مستقیم، گفتار غیر مستقیم آزاد) بر دیالوگ ­نویسی و شخصیت ­پردازی را تبیین کنیم. در همین راستا با طرح این فرضیه که نمایشنامۀ مذکور بستر مناسبی برای مطالعۀ فاصله و انواع بیان در نظریۀ روایت ­شناسی ژنت در حوزۀ ادبیات ­نمایشی فراهم می ­کند، ابتدا روایت ­شناسی ژنت به عنوان چارچوب اصلی پژوهش به طور خلاصه مورد بررسی قرار می ­گیرد و سپس به تفصیل به مفهوم فاصله و انواع بیان در کانون روایی ژنت می­ پردازیم و همچنین با نشان دادن چگونگی بازتاب انواع بیان در نمایشنامه مذکور، تاثیر انواع بیان در نظریۀ روایت­ شناسی ژنت بر دیالوگ­ نویسی و شخصیت ­پردازی بیان خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


الام، کر. (1392). نشانه­شناسی تئاتر و درام. ترجمه فرزان سجودی.تهران: قطره.
تولان، مایکل جی. (1393). روایت شناسی. ترجمه سید فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
راغب، محمد. (1391). دانشنامه روایت شناسی. تهران: نشر علم و دانش.
ریمون کنان، شلومیت. (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمه ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
زلر، فلوریان. (1395). آن سوی آینه. تینوش نظم جو. تهران: نشر نی.
ژنت، ژرار. (1391). آرایه ها. ترجمه آذین حسین زاده. تهران: قطره.
ژنت، ژرار. (۱۳۹۴). نظریه روایت شناختی. ترجمه الهام شیروانی شاه عنایتی. تهران: وانیا.
سیگر، لیندا. (1388). خلق شحصیت. ترجمه مسعود مدنی. تهران: رهروان پویش.
فیستر، مانفرد. (۱۳۹۵). نظریه و تحلیل درام. ترجمه مهدی نصرالله زاده. تهران: انتشارات مینوی خرد.
کالر، جاناتان. (1385). نظریه ادبی(معرفی بسیار مختصر). ترجمه فرزانه طاهری. تهران: مرکز.
لوته، یاکوب. (۱۳۸۶). مقدمه­ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک فرجام. تهران: مینوی خرد.
مکوئیلان، مارتین. (۱۳۸۸). گزیده مقالات روایت. ترجمه فتاح محمدی. تهران: مینوی خرد..
هارلند، ریچارد. (۱۳۹۶). از افلاطون تا بارت. ترجمه بهزاد برکت. تهران: ماه و خورشید.
هرمن، دیوید. (1396). دانشنامه نظریه­های روایت. ترجمه محمد راغب. تهران: نیلوفر.
عدم تطابق در پاتریک را می­توان به علت نزاکت و مبادی اداب بودن او دانست در حالیکه این عدم تطابق در مکالمه دنیل با الیزبت بر اساس ترس و بزدلی دنیل را بر ما آشکار می­کنددر حالیکه این عدم تطابق در گفته­های الیزبت از روی شرارت و با هدف منفعتزلبانه­ای صورت می­گیرد